یکی از مسائل مهمی که به رشد استارت آپ ها کمک میکند، جذب سرمایه است. برای جذب سرمایه و مشخص شدن درصد سود سرمایهگذار لازم است ارزش استارتاپ مشخص باشد. ولی روشهای زیادی برای ارزشگذاری استارتاپها در مراحل مختلف وجود دارد که باعث میشود بحث ارزشگذاری به یکی از چالشهای پیشِ روی جذب سرمایه برای صاحبان استارتاپ تبدیل شود. مخصوصا که ارزشگذاری استارتاپ بیشتر یا کمتر از ارزش واقعی آن هر دو به ضرر استارتاپ است. چرا؟!
ارزشگذاری کمتر از ارزش واقعی استارتاپ (Under-Evaluation)
وقتی یک استارتاپ کمتر از چیزی که باید، ارزشگذاری شود به وضوح ضرر کرده است. چون در قبال پول ثابت، درصد بیشتری به VC داده است. این ممکن است باعث کاهش انگیزهی بنیانگذارها برای ادامهی مسیر و یا دور شدن سایر سرمایهگذارها از راند بعدی سرمایهگذاری شود. تقریبا همهی استارتاپها از این موضوع فراری هستند.
ارزشگذاری بیشتر از ارزش واقعی استارتاپ (Over-Evaluation)
ولی استارتاپها از ارزشگذاری بیشتر از ارزش واقعیشان فراری نیستند و این ممکن است به ضرر خود ایشان تموم شود. مثلا اگر استارتاپی ۵ میلیارد میارزد، ۱۰ میلیارد ارزشگذاری شود به نفع صاحب استارتاپ نیست. منطق ریاضی سادهای پشت این موضوع وجود دارد:
بعد از یک سال ارزش استارتاپ سه برابر میشود. پس اگر در ابتدا ۵ میلیارد ارزشگذاری شده، الان ۱۵ میلیارد تومن میارزد. برای رشد بیشتر ۱۵ میلیارد دیگر در ازای ۵۰درصد سهامش جذب میکند و در نتیجه سرمایهگذار جدید هم خوشحال است.
ولی اگر همین استارتاپ ۱۰ میلیارد ارزشگذاری شود، بعد از یک سال ۳۰ میلیارد میارزد. سرمایهگذاری جدید با ۱۵ میلیارد فقط ۳۳ درصد سهم گیرش میآید که ممکن است چندان مطلوب سرمایهگذار نباشد و به سرمایهگذاری ترغیب نشود.
در مراحل اولیه ممکن است این اتفاقات چیزی را نشان ندهند. ولی وقتی استارتاپی ۴-۵ دور سرمایه جذب میکند و ارقام بالاتر میرود، ارزشگذاری اولیه بیشتر از ارزش استارتاپ، سرمایهگذاری بیشتر را مشکل میکند.
در نتیجه استارتاپهایی که Over Evaluate میشوند در انتهای کار به مشکل جذب سرمایه برمیخورند.
ارزشگذاری بسته به عمر استارتاپ فرق میکند!
ارزش استارتاپی که عمر طولانیتر و سوابق مالی دارد نسبت به استارتاپی که هنوز سابقه مالی ندارد و قرار است بر اساس آیندهی پیشبینی شدهاش ارزشگذاری شود، راحتتر معلوم میشود.
یعنی عمر استارتاپ مشخص کنندهی این است که از چه روشی استفاده شود. معمولا هر چقدر استارتاپ جوانتر باشد از روشهای کیفیتر استفاده میشود و هر چه بالغتر باشد از روشهای کمّیتر.
در ضمن اینکه چندین و چند روش وجود دارد که برای اینکه به ارزش یک استارتاپ برسند، خیلی از این روشها را با هم انجام میدهند.
به همین دلیل دانشگاه گلرنگ به عنوان یکی از مراکز و مراجع استارت اپی ایران، ارزشگذاری بسیاری از استارت اپ های ایرانی واستارت اپ های خارجی را برای سرمایه گذاران ایرانی وخارجی انجام داده است .