هوشمندسازی بدون تجمیع تمامی ذی‌نفعان ممکن نخواهد بود
محمد فرجود، مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران و دبیر شورای راهبردی تهران هوشمند:
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران: «ما به این نتیجه رسیدیم که برنامه هوشمندسازی، بدون تجمیع تمامی ذی‌نفعان آن، ممکن نخواهد بود؛ به همین دلیل سعی کردیم برنامه آن را به خوبی توضیح دهیم و هم اینکه در نقشه راهی که در نظر گرفتیم، تمام اجزاء وفاق نظر داشته باشند، هم شهرداری و هم بخش خصوصی و هم بخش پژوهشی.»
امروز، شنبه 12 آبان ماه در ساختمان فناوری شهرادری تهران نشست خبری مربوط به تهران هوشمند با حضور محمد فرجود برگزار شد. فرجود در این نشست از فعالیت‌هایی که در دبیرخانه تهران هوشمند انجام شده و چقدر از اهدافی تعیین شده اجرایی شده صحبت کرد. فرجود با اشاره به اینکه محور کار برندسازی شهر هوشمند بوده توضیح داد: «ایجاد دیدگاه یکسان برای همه از محورهای اصلی فعالیت ما بوده است.»
استفاده از ظرفیت زیست‌بوم نوآوری در ایجاد شهر هوشمند
به گزارش خبرگزاری شنبه‌پرس، به گفته فرجود، یکی از محورهای جدی در بحث شهر هوشمند، بحث نوآوری شهری بوده است و اینکه چطور بتوان از ظرفیت زیست‌بوم نوآوری در ایجاد شهر هوشمند و خدمات شهر هوشمند استفاده کرد. برای مثال رویدادهای مختلفی که با حضور بازیگران دیگر شهر هوشمند مانند استارتاپ‌ها، مراکز رشد، شتابدهنده‌ها و تمامی بازیگران این حوزه برگزار شده و خواهد شد. تمامی این رویدادها با محوریت و دیدگاه حل مشکلات شهری و مسائل روز شهرداری در مدیریت شهری به صورت کاربردی خواهد بود.»
ایجاد مراکز مختلف نوآوری در زمینه شهر هوشمند
مدیرعامل فاوا شهرداری ادامه داد: «ایجاد مراکز مختلف نوآوری از دیگر اقدامات دبیرخانه تهران هوشمند است که اولین تفاهم‌نامه آن با دانشگاه شریف بسته شد. ما به دنبال آن هستیم که بتوانیم مراکز فناوری هوشمند شهری و آزمایشگاه زندگی هوشمند و شهر هوشمند راه‌اندازی کنیم تا بتوانیم استارتاپ‌ها را هدایت و به آنها کمک کنیم تا مسائل شهر را پوشش دهند.»
همکاری و تعامل با بازیگران اصلی اکوسیستم نوآوری
او گفت: «ما در حال ایجاد همکاری با بازیگران اصلی زیست‌بوم نوآوری هستیم. در همین زمینه، کارگروه مشترکی با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایجاد شده است. این اقدام با این محور که شهرداری به چه صورت می‌تواند در حوزه های مختلف به زیست‌بوم نوآوری کمک کند صورت گرفته است.»
نکته کلیدی که در اینجا مطرح است این است که شهرداری چطور می‌تواند جایگاه خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی پیدا کند. ما در شهرداری نمی‌خواهیم یک مداخله‌گر در کار اجزای اکوسیستم نوآوری باشیم که مشغول انجام کار خود هستند؛ ولی در عین حال مسائلی هم وجود دارد که به کمک این اکوسیستم قابل حل است و باید از آن طریق حل شوند.»
نهایی شدن سند سیاست‌ها و نقشه راه شهر هوشمند
او با اشاره به این موضوع که با مطالعه و بررسی شهرهای هوشمند دیگر و تعیین اولویت‌ها، سند سیاست‌ها و نقشه راه شهر هوشمند به زودی نهایی می‌شود، اعلام کرد که به صورت مصداقی و مشخص لیست پروژه‌های مشخص شده در همایش تهران هوشمند که در آذرماه برگزار می‌َشود اعلام خواهد شد تا بر مبنای اولویت‌های تعیین شده در شهر تهران، مراحل پیاده‌سازی شهر هوشمند در تهران را پیش ببریم.
فرجود در این نشست خبری از تعامل با ذی‌نفعان صحبت کرد و گفت: «نتیجه‌ای که ما به آن رسیدیم این است که برنامه هوشمندسازی، بدون اینکه تمامی ذی‌نفعان بتوانند حول آن جمع شوند، ممکن نخواهد بود؛ به همین دلیل بسیار سعی کردیم تا هم برنامه را توضیح دهیم و هم اینکه در نقشه راهی که در نظر گرفتیم، تمام اجزاء همه وفاق نظر داشته باشند، هم شهرداری و هم بخش خصوصی و هم بخش پژوهشی. ما سعی کردیم که با تمامی بخش‌ها در تعامل باشیم و پروژه‌هایشان در حوزه‌های مختلف شهر هوشمند ببینیم.»
تعیین مدل‌های مشارکتی
مدیرعامل فاوا شهرداری در ادامه بیان کرد: «مدل‌های مشارکتی بحث بسیار مهمی در این راه است، شهرداری تهران مدل‌های مشارکتی مختلفی در این زمینه داشته ولی در این مسیر، ما دیدیم که مدل‌های موجود کفایت نمی‌کند به همین دلیل مدل‌های جدید هم برای شهرداری و هم سایر ذی‌نفعان برای تعامل به دست آوردیم تا به این وسیله بتوانیم از تمامی روش‌هایی که بتوان بخش خصوصی را هم در سرمایه‌گذاری و هم در مباحث عملیاتی بیشتر درگیر کرد برای انجام پروژه‌های شهر هوشمند، استفاده کنیم.»
اجرای پایلوت پروژه‌های شهر هوشمند در تهران
دبیر شورای راهبردی تهران هوشمند از اجرای پایلوت پروژه‌ها صحبت کرد و گفت: «در این مدت ما سعی کردیم در عین حالی که مشغول برنامه‌ریزی هستیم، پروژه‌های مختلف را هم به صورت پایلوت در بحث شهر هوشمند اجرا کنیم؛ به این وسیله هم خودمان با تمام زوایای اجرای این پروژه‌ها آشنا می‌شویم و هم مشکلات اجرایی پروژه‌ها مشخص خواهد شد؛ علاوه بر اینکه با این روش مردم با این حوزه بیشتر آشنا خواهند شد. در کنار تمام این موارد، ما از ظرفیت‌های بخش خصوصی که می‌توانیم استفاده کنیم هم بهره خواهیم برد.»
او در ادامه به سرویس‌های جدیدی که در پروژه شهر هوشمند طراحی شده اشاره کرد و برخی از آنها مانند سامانه مسیریاب شهرداری و قابلیت‌های آن، پروژه پارک حاشیه‌ای در شهر تهران که استارت خورده و فاز اول آن به زودی در یکی از مناطق تهران اجرا خواهد شد را نام برد.
فرجود گفت: «از محورهای مهم در این زمینه، حرکت به سمت شهرداری داده‌محور است. یکی از مشکلات اصلی ما میزان صحت اینن داده‌ها بود و اینکه به چه میزان قابل استفاده است. تمامی داده‌ها برای قابل استفاده بودن باید استاندارد و یکسان شوند؛ به همین دلیل ما برنامه یکسان‌سازی داده‌های شهرداری را شروع کردیم.»
پلتفر‌م‌های جمع‌آوری و یکسان‌سازی داده‌ها
او ادامه داد: «ما به پلتفرم‌هایی نیاز داریم که داده‌ها را جمع‌آوری و یکسان‌سازی کرده و در قالب‌های مختلف در اختیار دیگران قرار دهند. یکی از مهمترین مباحث در این پلتفرم‌ها، API است که دراختیار کسب‌وکارها قرار می‌گیرد. ما به این دلیل که درخواست‌های زیادی برای دریافت داده چه در قالب API و چه در قالب سرویس داشتیم و این نیاز را دیدیم، در این راه اقدام کردیم. از جمله کارهایی هم که در این زمینه انجام شد، اتصال با سامانه دولت بود که تا الان 15 سرویس شهرداری روی آن قرار داده شده و به مرور بیشتر خواهد شد.»
تنیده‌شدن شهر هوشمند با بحث پرداخت شهری
دبیر شورای راهبردی تهران هوشمند از حوزه پرداخت صحبت کرد و گفت: «از مباحث بسیار مهم، پرداخت شهری است؛ شهر هوشمند به شدت با بحث پرداخت شهری تنیده شده است. تمرکز ما در سال 97 بیشتر تجمیع و ارائه سرویس پرداخت به سایر بازیگران بوده؛ بحث پرداخت کرایه تاکسی و اپلیکیشن‌های آن یکی از مهمترین‌های این حوزه است که در حال کار روی آن هستیم. پیشنهاد ما برای بحث پرداخت کرایه‌های تاکسی ایجاد یک کیوآر کد واحد است. تلاش ما استارنداردسازی و یکسان شدن پذیرندگان است تا به این وسیله بستری فراهم کنیم تا پذیرنده‌های دیگر شهری و اپلیکیشن‌ها هم بتوانند از آن استفاده کنند و به این وسیله برای فعالان این حوزه رقابت ایجاد شود.»
فرجود در رابطه با کارت‌های بلیت هم اعلام کرد: «در این حوزه حدود 3.5 میلیون تراکنش در روز داریم که تقریبا 1.5 میلیارد تومان گردش مالی آن است؛ 500هزار تراکنش شارژ در این حوزه است که در مجموع برای 10 میلیون کارت بلیت انجام می‌شود. ما به دنبال آن هستیم که کارت بلیت که یک ابزار فیزیکی و کمتر هوشمند است را به سمت ابزارهای جدید هوشمندتر پرداخت ببریم.»
دومین همایش تهران هوشمند
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران با اشاره به برگزاری دومین دوره از همایش تهران هوشمند درآذرماه امسال، از تفاوت‌هایی که این دوره با دوره قبل خواهد داشت گفت: «سال گذشته، تهران هوشمند رویدادی دو روزه بود ولی امسال برنامه‌ای یک هفته‌ای از 14 الی 20 آذرماه با بخش‌های مختلف خواهیم داشت. 14 تا 16 آذرماه رویدادی برای مشارکت مردم و استارتاپ‌ها در شهر هوشمند برگزار خواهد شد که فراخوان آن به زودی منتشر می‌شود. روز 17 آذر، کارگاه آموزشی شهر هوشمند و 18 آذر رونمایی از چند مرکز از مراکز شهر هوشمند برگزار می‌شود. 19 و 20 آذر ماه هم همایش در محل برج میلاد خواهد بود.»
به گفته فرجود، از محورهای اصلی همایش شهر هوشمند، بررسی الگوهای مشارکت ذی‌نفعان شهر هوشمند است که چطور استارتاپ‌ها، شتابدهنده‌ها صندوق‌های خطرپذیر می‌توانند در شهر هوشمند کمک کنند.
نحوه ورود و مشارکت استارتاپ‌ها در پروژه شهر هوشمند
مدیرعامل سازمان فاوا شهرداری در پاسخ به سوال خبرنگار شنبه‌پرس که بسیاری از استارتاپ‌ها از ورود به شهرداری و گذر کردن از مسیر طولانی و گاهی غیر ممکن آن سخن می‌گویند، برای همکاری در شهر هوشمند و معرفی پروژه‌های خود از چه مسیری باید وارد شوند گفت: «در حالت کلی برای چنین مواردی دو مسیر تعریف شده است. در مورد پروژه‌هایی که تعریف می‌شود مانند پارکینگ‌های حاشیه‌ای، ما فراخوانی منتشر کردیم که همه می‌توانستند در آن شرکت کنند. در این فراخوان خاص ما حدود 40 پاکت از شرکت یا کنسرسیوم‌های مختلف دریافت کردیم. جنس این مورد خاص، مزایده و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بود که البته لزوما تمام اینها استارتاپی نیستند بلکه پروژه‌های جدی و تعریف شده هستند.»
فرجود توضیح داد: «برای افرادی که صاحب ایده یا استارتاپ‌هستند و در حالت کلی بخواهند بیشتر درگیر شوند و فعالیت داشته باشند، ما در دبیرخانه تهران هوشمند (Smart.tehran.ir)این امکان را برای آنها فراهم کرده‌ایم. تا امروز هر موردی در این زمینه که حتی در حد یک ایمیل بوده را هم ما سعی کردیم حتما ببینیم. ما در دبیرخانه محلی خاص یک تیم کارگروه از بخش خصوصی گذاشتیم که فقط بحث ارتباط با اکوسیستم نوآوری را بهبود می‌دهند؛ چون شهرداری کمی از این زیست‌بوم جدا بوده و ما سعی در بهبود این ارتباط داریم.»
او در ادامه گفت: «خیلی از این موارد هم کاملا درگیر شدند؛ برای مثال پروژه کیوسک‌های هوشمند به همین صورت انجام شد که خودشان آمدند و پروژه‌شان را گفتند و ما هم قبول کردیم.»
دبیر شورای راهبردی تهران هوشمند به مدل دیگری از کار با استارتاپ‌ها اشاره کرد که برخی استارتاپ‌ها برای مشاوره یا سرمایه‌گذاری مراجعه می‌کنند که مسیر کاملا متفاوتی با اجرای پروژه است. ما در سازمان فاوای شهرداری در بحث حمایتی بیشتر به صورت فراهم کردن دیتا، بسترهای لازم یا معرفی آنها به مجموعه‌های دیگر انجام می‌دهیم. ولی بحث سرمایه‌گذاری مربوط به بخش دیگری از شهرداری است؛ البته در تعاملی که با پارک‌ها و شتابدهنده‌ها داریم و در تفاهم‌نامه‌هایی که منعقد شده هم نوشتیم که می‌توانیم استارتاپ‌ها را به آنها معرفی کنیم. در برنامه‌هایی هم که مشغول تدوین آنها هستیم هم آمده که اگر کسی کمک مالی یا منتورشیپ خواست او را به آنها معرفی کنیم. تا امروز به صورت موردی چنین کاری انجام شده ولی در حال نوشتن برنامه آن به صورت جدی و تعیین شرایط آن هستیم.»