سروصدای سرمایه‌گذاری در اکوسیستم، بیشتر از واقعیت آن است!
محسن حاتمی، همبنیانگذار استادکار:
باید شفافیت بیشتری ایجاد کنیم و قدم اول ایجاد این موج، افزایش آگاهی است. در حدی‌که بتوان خبرهای واقعی را از خبرهای غیرواقعی جدا کرد. برای مثال بتوانیم بگوییم کدام سرمایه‌گذاری واقعا انجام شده و اثرگذار بوده است و کدام یک تنها یک خبر ساختگی بوده است.
به نظر محسن حاتمی همبنیانگذار استارتاپ استادکار و مدیرکل اجرایی سابق شرکت آپ‌ورک آمریکا، بهترین اتفاق اکوسیستم استارتاپی ایران در یک سال گذشته، خبر ادغام زورق و علی‌بابا و جاباما و شکل‌گیری هلدینگ توشا بوده است. حاتمی می‌گوید: «این خبر چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های ایران را یک قدم بزرگ به جلو حرکت داد. به این معنی که نشان داد، استارتاپ‌ها فقط سرمایه‌گذاری راند 1 و راند 2 نیستند. استارتاپ‌ها به شرکت‌های بزرگ و رقیبی جدی برای بیزینس‌های سنتی تبدیل می‌شوند، ادغام‌های مالی بزرگ در آن‌ها می‌تواند رخ دهد و این امر نشان می‌دهد که به زودی شاهد اگزیت‌های موفق وی‌سی‌ها خواهیم بود.»
به گزارش شنبه‌پرس، در رابطه با مهمترین چالش موجود در اکوسیستم هم، حاتمی اعتقاد دارد: «بزرگترین چالش موجود، چالش اقتصاد کلان است. قشر مصرف‌کننده یا همان طبقه متوسط جامعه، هنوز خسارت قدرت اقتصادیشان جبران نشده است. بین سال‌های 87 تا 92، به شدت قدرت خرید مردم در جامعه کاهش پیدا کرد. در حال حاضر با اینکه تحولات اقتصاد کلان شروع شده است ولی منافعش هنوز به طبقه متوسط نرسیده. در نتیجه، بازاری که خریدار کارهای استارتاپی است همچنان در انحصار دولت و نهادهای دولتی است و آن دسته از استارتاپ‌هایی که مشتری محصولات یا خدماتشان صرفا مردم عادی باشد، باید صبر کنند تا موج خرید از استارتاپ‌ها شکل بگیرد. البته طلیعه این موج با این فروش‌های آنلاین نشان داده شده ولی میزانش آنقدر نیست که راضی‌کننده باشد.»
فلسفه استارتاپ مرزشکنی است
همبنیانگذار استادکار ادامه می‌دهد: «نباید صبر کرد و دست روی دست گذاشت، باید حرکت کرد و راه‌حل‌های جدید پیدا کرد. اگر هر عضو از این اکوسیستم به دلیل اینکه بازار مواجه با رکود است و رونقی در کار نیست، بنشیند، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.» او با اشاره به این موضوع که اصولا فلسفه استارتاپ یعنی مرزشکنی و یعنی اراده برای تغییر بازار می‌گوید: « کسی نباید به امید اینکه دولت کاری خواهد کرد یا بازار مطابق نیاز آن‌ها تغییر کند یا تغییراتی در صحنه‌های بین‌المللی رخ خواهد دهد به انتظار بنشیند، واقعیت این است که مردم و استارتاپ‌ها خود می وانند تغییرات اساسی ایجاد کنند.»
کریتیکال‌مس سرمایه‌گذاری در استارتاپ کجاست؟
حاتمی با اشاره به این موضوع که سروصدای سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها بیشتر از و اقعیت آن است، تاکیدمی‌کند: «سروصداهای خوبی از بخش سرمایه‌گذاری به گوش می‌رسد ولی در عمل هنوز آنقدر خوب نیستیم. در سرمایه‌گذاری هم مانند تمام شاخه‌های دیگر، برای اتفاق افتادن یک تغییر شگرف در کل اقتصاد و اکوسیستم و چرخه استارتاپی کشور، باید تعداد زیادی سرمایه‌گذار خرد و کلان دور هم جمع شوند. به حداقل تعدادی که باید حضور داشته باشند، کریتیکال‌مس گفته می‌شود. در اصل کریتیکال‌مس، مینیموم تعداد سرمایه‌گذار است که برای رخ دادن اتفاق، به آن نیاز است. مانند سدی که برای شکسته شدن آن، لازم است آنقدر آب پشتش جمع شود تا در یک لحظه خاص ترک برداشته و بشکند.»
حاتمی در رابطه با مشکلات سرمایه‌گذاری در این اکوسیستم معتقد است، تعداد سرمایه‌گذاران حاضر در این فضا و مقدار پولی که سرمایه‌گذاری می‌کنند کم است ولی مهمتر از همه اینها، انگیزه‌های سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها، لزوما انگیزه‌های منجر به رونق اقتصادی نیست. او معتقد است علت این مشکلات، جدابودن مالکیت و مدیریت از یکدیگر است. وی بیان می‌کند: «سرمایه‌گذارانی که به نوعی با دولت یا نهادهای عمومی کار می‌کنند، دارای الگوی خاص رفتاری هستند. به این ترتیب که به چیدن روبان و افتتاح کردن، عادت کرده‌اند؛ رفتن روی سن، اهدای تندیس، تشویق و عکس یادگاری گرفتن کارهایی است که تمایل به انجام آن‌ها در بین این دسته زیاد است. این کارها حرکاتی نیستند که مطلوب استارتاپی‌ها باشد. ما در این اکوسیستم می‌خواهیم، تعداد بیشتری سرمایه‌گذاری مانند اتفاقی که در ادغام علی‌بابا و زورق افتاد، داشته باشیم. مواردی که واقعا سرمایه‌گذاری می‌کنند، پول واقعی می‌دهند و پول را با نیت و در راستای موفقیت استارتاپ می‌دهند.»
تنها راه موفقیت اکوسیستم، بازی دادن تمام افراد است
همبنیانگذار استادکار، اکوسیستمی که دوست دارد را اینطور به تصویر می‌کشد: «انتظار دارم در این اکوسیستم، تجربه‌ها و موفقیت‌ها بیشتر به اشتراک گذاشته شوند و بدون احساس سرافکندگی از شکست‌ها صحبت شود. آمار داده شود تا بتوانیم اطلاع‌رسانی دقیق‌تری داشته باشیم. باید شفافیت بیشتری ایجاد کنیم و قدم اول ایجاد این موج، افزایش آگاهی است. در حدی‌که بتوان خبرهای واقعی را از خبرهای غیرواقعی جدا کرد. برای مثال بتوانیم بگوییم کدام سرمایه‌گذاری واقعا انجام شده و اثرگذار بوده است و کدام یک تنها یک خبر ساختگی بوده است. البته اشتراک‌گذاری اطلاعات باید به صورتی باشد که سطح اطلاعات جامعه استارتاپی کل کشور بالا رود. در این اکوسیستم تنها یک راه موفقیت وجود دارد و آن‌هم شرکت دادن تمام افراد حاضر، در این بازی است.»