جزئیات بیشتر فرابورس از دستورالعمل کرادفاندینگ
هامونی ارائه داد
هامونی: «یکی از اهداف تدوین دستورالعمل تامین مالی جمعی کمک به تامین مالی استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق ظرفیت‌های کرادفاندینگ است،بر اساس این دستورالعمل تمامی شرکت‌ها اعم از استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و غیردانش‌بنیان برای هر یک از طرح‌های خود امکان تامین مالی جمعی دارند از همین رو برای تامین مالی طرح‌های مختلف در حوزه‌های ورزش، هنر، سینما و … محدودیتی وجود ندارد.»
امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران در سمینار آشنایی با دستورالعمل تامین مالی جمعی ضمن تشریح فرایند تدوین این دستورالعمل، مواردی همچون انواع مدل‌های تامین مالی جمعی، مراحل اخذ مجوز فعالیت تامین مالی جمعی، شرایط و الزامات ارائه خدمات کرادفاندینگ و … را برای حاضران توضیح داد.
هامونی در این سمینار که با حضور نمایندگانی از سازمان ملی کارآفرینی، انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان، پلتفرم‌های تامین مالی جمعی، انجمن وی‌سی و مدیران اتاق ایران برگزار شد، اظهار کرد: در کشورهایی همچون ایران، چین، هند و سایر کشورهایی که بازارهای مالی آن‌ها مردمی است، تامین مالی جمعی سال‌ها پیش برمی‌گردد و حتی عرضه‌های اولیه‌ای که در بازار سرمایه کشورمان انجام می‌دهیم به نوعی کرادفاندینگ است؛ چراکه تامین مالی جمعی یعنی اینکه مردم سرمایه‌گذاریِ مشترک کنند.
او در ادامه اشاره کرد: «حوزه‌هایی همچون کرادفاندینگ که در حال تبدیل شدن به ترند جهانی است، به نوعی تجربه کشورهایی همچون ایران است که به جای تامین مالی از طریق سرمایه‌گذاری نهادی، مستقیما سهم را به مردم واگذار می‌کنند.»
تامین مالی استارتاپ‌ها از طریق کرادفاندینگ
هامونی با بیان اینکه یکی از اهداف تدوین دستورالعمل تامین مالی جمعی کمک به تامین مالی استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق ظرفیت‌های کرادفاندینگ است، بیان کرد: «بر اساس این دستورالعمل تمامی شرکت‌ها اعم از استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و غیردانش‌بنیان برای هر یک از طرح‌های خود امکان تامین مالی جمعی دارند از همین رو برای تامین مالی طرح‌های مختلف در حوزه‌های ورزش، هنر، سینما و … محدودیتی وجود ندارد.»
مدیرعامل فرابورس در بخش دیگری از این نشست، بهره‌گرفتن از سرمایههای خُرد افراد جهت تامین مالی کسب‌وکارهای نوآورانه که عموما با کمک پایگاه‌های اینترنتی صورت می‌گیرد را مهم‌ترین تعریف از فرایند تامین مالی جمعی عنوان کرد و در ادامه به انواع مدل‌های تامین مالی جمعی اعم از مدل‌های مبتنی بر شراکت، وام، اهدا و پاداش اشاره کرد.
هامونی با اشاره به اینکه شرکت‌های متقاضی تا سقف دو میلیارد تومان امکان تامین مالی جمعی دارند، توضیح داد: «چنانچه تقاضای تامین مالی بیش از این مبلغ داشته باشند باید فرایندهای تبدیل شدن به سهامی عام و اخذ مجوزهای مختلف را طی کنند که به نوع خود زمان‌بر است.»
مدل دستورالعمل کرادفاندینگ، مبتنی بر مشارکت است
هامونی با طرح این سوال که با چه مدلی می‌خواهیم تامین مالی کنیم؟ گفت: «مدل دستورالعمل کرادفاندینگ، مبتنی بر مشارکت است و مراحل تامین مالی جمعی نیز به این صورت است که استارتاپ یا شرکت متقاضی باید در گام نخست طرح خود را به عامل ارائه کند و با توجه به اینکه تامین مالی به صورت مشارکتی است و مشارکت‌کنندگان در سود و زیان آن پروژه شریک می‌شوند، طرح یا ایده ارائه شده باید از جذابیت برخوردار باشد تا نظر مخاطب را جلب کند. نکته مهم آن است که تامین مالی جمعی در قالب سهام و اوراق صکوک نیست بلکه ابزار جدیدی برای این کار به نام گواهی مشارکت طراحی شده است.»
او با بیان اینکه عامل، همان صاحب پلتفرم است که باید با یکی از نهادهای مالی تحت نظارت سازمان بورس قرارداد امضا کند، اضافه کرد: «در ادامه، عامل برای انجام تامین مالی جمعی باید نسبت به اخذ مجوز فعالیت برای پلتفرم یا نرم‌افزار تحت وبی که تمامی طرح‌های قابل تامین مالی در آن ثبت‌نام و از طریق آن تامین مالی می‌کنند، از کارگروه ارزیابی مطابق دستورالعمل اقدام کند که برای دریافت این مجوز، شش ماه فرصت دارد.»
مدیرعامل فرابورس ایران در ادامه تاکید کرد که سازمان بورس و فرابورس نقش حداقلی و آن هم در تایید پلتفرم‌ها دارند و گفت: «بدین ترتیب در طرح‌ها ورود نمی‌کنیم و تنها به نرم‌افزار، مجوز فعالیت می‌دهیم. وزارت ارتباطات نیز برای پیشگیری از سوء‌استفاده‌های احتمالی، به پلتفرم‌هایی که از فرابورس مجوز نگیرند اجازه فعالیت نمی‌دهد.»
نکات مهم دستورالعمل کرادفاندینگ
وی در پایان سه نکته مهم دیگر در خصوص دستورالعمل کرادفاندینگ را این‌گونه بیان کرد: «هر پلتفرم نباید بیش از 20 میلیارد تومان طرحِ باز داشته باشد یعنی 10 طرح به صورت هم‌زمان امکان تامین مالی دارند اما محدودیتی برای تعداد طرح‌ها به صورت غیرهمزمان وجود ندارد. در ضمن خود متقاضی نیز باید به میزان 10 درصد در تامین مالی مشارکت کند که این مبلغ را می‌تواند از طریق فرشتگان سرمایه‌گذار، وی‌سی‌ها یا شتابدهندهها نیز تادیه کند. نکته آخر آنکه امکان تامین مالی یک طرح از طریق چند سکو وجود ندارد.»
تشریح فرایند تدوین دستورالعمل کرادفاندینگ
به گفته هامونی بیش از 30 جلسه کارگروه تدوین پیش‌نویس دستورالعمل اجرایی تامین مالی جمعی از تاریخ خردادماه 94 با حضور دستگاه‌های مختلف از جمله وزارت کار، وزارت اقتصاد، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سازمان بورس، بانک مرکزی، نیروی انتظامی، برخی شرکت‌های تامین سرمایه، تعدادی از شتابدهندهها و … در دفتر کل کارآفرینی وزارت کار تشکیل شد.
وی در ادامه به تفاهم‌نامه میان سه وزیر اقتصاد، کار و ارتباطات به منظور همکاری در خصوص تهیه و اجرای دستورالعمل کرادفاندینگ در بهمن‌ماه 96 اشاره کرد و گفت نهایتا پیش‌نویس تامین مالی جمعی در اردیبهشت‌ماه 97 به تصویب شورای عالی بورس رسید.