چرا بسیاری از استارتاپ‌های ایرانی از دسترس خارج شده‌اند!

در پی صحبت‌هایی مبنی بر الزام عدم استفاده از تلگرام در کشور، ناخودآگاه تجربه نه چندان دور روسیه در رابطه با تلگرام در ذهن اکثر استفاده‌کنندگان از این شبکه اجتماعی مرور شد. امروز که روز موعود برای شروع عدم حضور تلگرام در زندگی روزمره مردم ایران است، این شبکه اجتماعی از روی سرویس‌های اینترنتی اپراتورهای تلفن همراه برداشته شد که البته این ختم داستان نبود. بسیاری از سایت‌های داخلی مانند فرانش و تسکولو  و حتی سایت لینکدین هم از دسترس خارج شدند و سایت‌های پراستفاده‌ای مثل دیجی‌کالا با سرعت بسیار پایین قابل‌استفاده هستند. البته شنیده می‌شود که تراکنش‌های مالی و پرداخت‌های آنلاین هم با اختلال مواجه شدند. در همین رابطه با محمد رهی، مسئول فنی شرکت‌ هاست‌ایران و بنیانگذار استارتاپ زودشور گفتگویی داریم تا از نظر فنی علت این اتفاق را جویا شویم.

رهی در رابطه با مشکل پیش‌آمده می‌گوید: «مشکل اساسی تلاش برای فیلترینگ تلگرام است و راه‌های مختلفی که برای دور زدن این فیلترینگ وجود دارد. یکی از این راه‌ها استفاده از VPN و proxy است.»

رهی در ادامه توضیح می‌دهد: «برای انجام عملیات فیلترینگ، دیتاسنترهایی مثل Digital Ocean و hetzner و OVH  که خارج از ایران هستند و مشتری ایرانی زیادی دارند را بسته‌اند، به این دلیل که تعداد زیادی از سرورهای فیلترشکن روی این سرویس‌ها قرار دارند. از طرف دیگر سرویس‌هایی مانند cloud flare هم که بسیاری از سایت‌های ایرانی از آن سرویس می‌گیرند هم بدون وجود دلیل مشخص فنی بسته شده‌است.»

رهی می‌گوید: «مشکل مهم‌تری هم که وجود دارد این است که سایت‌هایی که SSL دارند و با https باز می‌شوند هم الان بسیار بسیار کند هستند. مثل digikala و…. . نکته جالب در این موضوع این است که اگر SSL داشته باشید، به شما نماد اعتماد 2 ستاره داده می‌شوند! ولی در حال حاضر برای اینکه تلگرام فیلتر شود، جلوی SSL را هم گرفته‌اند که همین موضوع باعث شده تا خیلی از سایت‌های ایرانی دچار کندی شدید شوند.»

رهی اضافه می‌کند: «در حال حاضر بسیاری از کاربران از اپلیکیشن‌های فیلترشکن مثل اپلیکیشن Hotspot Shield ، psiphon و یا  latern استفاده می‌کنند که در تمام اینها از پروتکل SSL استفاده می‌شود و ایران برای جلوگیری از دسترسی کاربران SSL  را محدود کرده و به همین صورت مشکلات زیادی برای سایت‌هایی که از همین پروتکل به منظور امنیت بیشتر استفاده می‌کنند ایجاد می‌شود.»

او از دیگر روش‌های فیلترشکن‌ها برای دور زدن فیلترینگ نام می‌برد و می‌گوید: «از روش‌های  دور زدن فیلترینگ، tuneling با پروتکل‌های general مثل pptp , l2tp , sstp , openVPN و GRE است که بسیاری از دیتاسنترهای داخلی هم با همین روش ها به خصوص GRE به هم متصل هستند. که از این روش‌ها هم می‌توان فیلترینگ را دور زد؛ یکی از دلایل کندی شبکه اینترنت در حال حاضر هم همین مورد است. برای مثال سایت بامیلو  که SSL  استفاده می‌کند و برای حذف کردن این کندی، کلا SSL را برداشت. این سایت از cloud flare هم استفاده می‌کرد، ولی cloud flare هم بستند و به اجبار روی یک سرویس دیگر به اسم alibaba CDN  رفت و این سایت همچنان مشکل دارد و کلا down شده است.» او اشاره می‌کند این میزان اختلال برای یک سایت فروشگاهی در سطح بامیلو و دیجی کالا ضرر مالی خیلی زیادی به همراه خواهد داشت.