بازار فراموش‌شده مایحتاج روزانه!

گردش مالی بازار مصرف گوشت خانوارهای شهری در ایران سالانه تا ۳۰هزار میلیارد تومان است. بازار لبنیات گردش مالی ۲۴هزار میلیارد تومانی دارد. بازار آبمیوه ۲۴۰میلیارد تومان گردش مالی ایجاد کرده است. سبزیجات تازه تنها در تهران بازاری ۶۴میلیارد تومانی در سال را رقم زده، در صنعت چیپس و پفک تنها ۳۵میلیون دلار صادرات سالانه رقم می‌‌خورد و… این آمار را باید در کنار تنوع وسیع مواد غذایی قرار دهید تا متوجه بزرگی این بازار شوید؛ بازاری که بنا به آمار منتشرشده تا ۲۰میلیارد دلار گردش مالی سالانه دارد. اشاره به آمار و ارقام از آن جهت است که به بحث سهم استارت‌آپ‌ها از این بازار بزرگ بپردازیم؛ سهمی که به نظر می‌رسد کماکان بسیار ناچیز است و رهبران بازار مواد غذایی کماکان فعالان سنتی هستند.  اما در کنار بازیگران سنتی، اصطلاحاتی چون سوپرمارکت‌های آنلاین، خرید و فروش آنلاین انواع گوشت، عرضه آنلاین مواد غذایی و… نیز کم‌کم جای خود را در قاموس واژه‌های اکوسیستم کارآفرینی ایران باز می‌کنند. هر چند بعضی از این کسب‌وکارهای چهار یا پنج‌ساله هنوز هم نتوانسته‌اند سهم قابل توجهی از بازار بزرگ مواد غذایی ایران به دست بیاورند. اما به‌زعم خودشان مسائل زیادی در این امر دخیل است. سیستم سنتی بازار مواد غذایی، انحصارگرایی، وجود دلالان و واسطه‌های بسیار، عدم شفافیت، سیطره چند‌ده‌نفری بعضی از افراد دارای ژن‌های خاص بر بازار و… موجب شده تا بازار مواد غذایی کماکان سهم ناچیزی به استارت‌آپ‌ها بدهد. استارت‌آپ‌هایی که معمولا با سرمایه ۲۰ تا ۳۰میلیون تومانی راه‌اندازی می‌شوند، کمتر راه‌‌اندازی کسب‌وکارهایی با سرمایه‌های چند‌میلیاردی را در توان خود می‌بینند. اما آمار و ارقام بازار مواد غذایی نشان می‌دهد که باید ترس را کنار نهاد و وارد گود شد. آسیب‌های موجود در این بازار نیز می‌طلبد که کسب‌وکارهای فراگیری مانند استارت‌آپ‌ها حضور گسترده‌ای در این بازار داشته باشند شاید بتوانند به بهبود فرهنگ مصرف مواد غذایی در ایران کمک کنند. کما اینکه بنابر آمار سازمان جهانی غذا، سالانه تنها ۱۰۰هزار تن گوشت قرمز در ایران هدر می‌رود. یا مصرف شیر در ایران با کشورهای آفریقایی برابر است. مصرف آبزیان در ایران یک‌چهارم کشوری مانند ژاپن است و… مسائلی از این دست شاید با فرهنگ‌سازی استارت‌آپی روند بهبودی به خود ببیند. از طرفی ورود به این بازار بکر ظرفیت بزرگی برای اکوسیستم استارت‌آپی ایران است. در این شماره «شنبه» گفت‌وگوهایی داشته‌ایم با چند تن از استارت‌آپ‌داران حوزه مواد غذایی تا از چم و خم این بازار بگویند.